Centrum van Ede | Geschiedenis

In dit onderdeel aandacht voor onderwerpen die met de geschiedenis van het centrum van Ede te maken hebben. Alle foto's: (c) Allard Bijlsma.


Oude Kerk

Al rond 1200 stond hier een kerk. De huidige toren stamt uit de 14e eeuw. In de 16e en 17e eeuw kreeg de huidige kerk zijn vorm. Tussen 1963 en 1967 is de kerk grondig gerenoveerd. In 2007 zijn de wijzerplaten vernieuwd. De toren is op afspraak te bezichtigen.

 

 

Zie [ hier ] voor meer informatie en oude foto's.


Marktplein

Het vroeger marktplein lag sinds 1853 iets noordelijker dan het huidige, op de plek waar nu de Boni-supermarkt staat. Eerst is hier het winkelcentrum Hof van Gelderland gebouwd in 1975, maar na een brand is de huidige invulling aan het gebied gegeven. Het huidige marktplein is in 2019 heringericht. In 2005 is hieronder een parkeergarage gereedgekomen.

Zie [ hier ] voor meer informatie en oude foto's.


Bospoort

Oudere huizen van voor of rond het jaar 1900 zijn in Ede weinig meer te vinden. Deze huizen hebben veelal een zogenaamd Mansardedak (of Frans dak). In de jaren '60 en '70 werden die huizen massaal gesloopt. Gelukkig zijn enkele van deze oudere panden nog bewaard gebleven. Je vindt ze vooral ten noorden van het huidige centrum, bijvoorbeeld in de Kampstraat. 


Buurtschap Ede-Veldhuizen

In Ede bestaat nog steeds, als enige nog als marke-genootschap opererende gemeenschap van buren, het buurschap Ede-Veldhuizen (in feite een samenvoeging van twee buurschappen). Het was in 1360 al actief. Elk jaar wordt er in september nog een buurspraak gehouden, om te beraadslagen over gemeenschappelijke zaken, zoals het beheer van het bos. Dit is tegenwoordig vooral van folkloristische betekenis, maar cultuur-historisch zeker belangrijk. Foto's: september 2021 | Oude Kerk. Zie [ hier ] voor meer.

Tot op de dag van vandaag heeft het buurtschap Ede en Veldhuizen zijn eigen functionarissen. Dit zijn behalve de buurtrichter (voorzitter, vergelijkbaar met een burgemeester), ook de buurtmeesters (vergelijkbaar met wethouders), de buurtschrijver (secretaris) en de buurtscheuter (veldwachter). Het belangrijkste jaarlijkse evenement is de buurtspraak. Dit is een bijeenkomst op de derde donderdag van september. Buurtbewoners - geërfden worden ze genoemd - komen dan bij elkaar om afspraken te maken die hen en hun buurt aangaan.

Hier spreekt burgemeester Verhulst de geërfden toe, tijdens de bijeenkomst van 2021.