Op 10 juli 2025 werd de 'Perspectiefnota 2026-2029' door de Edese gemeenteraad aangenomen. Het geeft de financiele onderbouwing weer van het beleid van de gemeente voor de komende jaren. Partijen in de gemeenteraad kunnen proberen via een 'amendement' wijzigingen in het besluit te laten aanbrengen. Ik laat met een voorbeeld zien hoe zo'n besluitvorming werkt, aan de hand van een concreet voorbeeld. Voor meer over de nota: [ zie hier ]. 

1. Presentatie Perspectiefnota

Je kunt deze nota zelf bekijken en downloaden via: https://pencportal.ede.nl/ of hem direct inzien via: https://ede2026.perspectiefnota.nl/.  De PDF bestaat uit 73 pagina's en er komen honderden onderwerpen in voor. Aangezien er vanuit landelijk beleid vanaf 2026 op Ede minder geld afkomt, staat deze nota vooral in het beeld van bezuiningingen. Via de bekende kaassschaafmethode wordt overal op bezuinigd en worden allerlei belastingen verhoogd. Hier 30.000 eraf, daar de toeristenbelasting hoger, enzovoorts. De klap zal vooral aankomen bij kleinere initiatieven in Ede, waar een subsidie of andere ondersteuning heel belangrijk is. Gemeenteraadsleden lezen zich vooarf in in het stuk en stellen, indien gewenst, de tekst voor een in te dienen amendement op.

2. Bezuiniging 'Burgerparticipatie bij onderhoud'

Eén van de voorgestelde maatregelen is het schrappen van een deel van het budget  voor burgerparticipatie binnen wijkbeheer. Alle (..) partijen in de gemeenteraad waren hier niet blij mee. Zie pagina 54 in perspectiefnota. Ze stelden daarom een wijzigingsvoorstel op: een amendement.

3. De raadsvergadering

Tijdens de vergadereing op deze zogenaamde 'Politieke Dag' zijn (in principe) alle gekozen gemeenteraadsleden van alle partijen vanaf 19.00 uur 's avonds aanwezig in de raadszaal. Je kunt hier plaatsnemen op de publieke tribune. Aanmelden is niet nodig. Je kunt gemeentraadsvergaderingen live (thuis) bekijken via een klik in de kalender: [ klik hier ]. Een besluitvormende raadsvergadering noemt met in Ede 'Politieke Dag'. Klik hierop op de juiste dag in de kalender en je ziet het beeld van de vergadering.

4. Indienen amendement: 'wij willen geen ombuiging'

Partijen dienen bij de start van de raadsvergadering een amendement in, als ze willen dat in een door een wethouder ingediend plan, iets gewijzigd dient te worden. De indiener legt het amendement uit, vanaf het spreekgestoelte. De voorzitter dan de raad (meestal burgemeester René Verhulst) nodigt de indiener daarvoor uit. Na afloop van alle in te dienen moties en amendementen, geeft de juiste wethouder bij dit onderwerp nog een reactie en vaak een stemadvies. Vervolgens komen zowel het amendement als de nota in stemming. Je kunt het verloop live meemaken op de tribune of via een online verbinding.

5. Stemming: amendement aangenomen

De nota is op 10 juli 2025 aangenomen, maar ook het amendement. Dat betekent dat de gemeenteraad niet akkoord is met de genoemde bezuiniging op pagina 54. Die is dan nu ook van tafel. Het unieke van dit amendement is dat alle partijen het samen hebben ingediend, waardoor stemming eigenlijk niet nodig is, want iedereen is al voor (zie de I in het schema).

In het totaaloverzicht zie je waarover gestemd is op 10 juli 2025 en welke partijen voor en tegen hebben gestemd. Je ziet ook welke partijen domweg niet bij de stemming (of een deel ervan) aanwezig waren. 

Zie voor de nota en alle amendementen: https://ede2026.perspectiefnota.nl/ 

Begrippen | Moties en amendementen zijn beide politieke instrumenten die vaak worden gebruikt in vergaderingen van gemeenteraden, Provinciale Staten of de Tweede Kamer. Maar ze hebben verschillende doelen:

🗳️ Motie

• Doel: Een motie is een uitspraak, verzoek of oproep van een raadslid aan het college of het bestuur.

• Inhoud: Het gaat meestal om een wens, oordeel of opdracht over een onderwerp dat besproken wordt.

• Gevolg: Als een motie wordt aangenomen, is het bestuur niet verplicht deze uit te voeren, maar het legt wel politieke druk op.

• Voorbeeld: “De raad verzoekt het college om onderzoek te doen naar meer groen in de wijk.”

✏️ Amendement

• Doel: Een amendement is een voorstel om de tekst van een officieel voorstel (bijvoorbeeld van het college) te wijzigen.

• Inhoud: Het gaat om concrete aanpassingen in het besluit zelf, zoals het toevoegen, schrappen of herschrijven van onderdelen.

• Gevolg: Als een amendement wordt aangenomen, moet het bestuur dit uitvoeren. Het voorstel wordt dan officieel aangepast.

• Voorbeeld: “Wijzig artikel 3 van het voorstel door ‘maximaal €50.000’ te vervangen door ‘maximaal €75.000’.”