A - B  |  Encyclopedie van Ede

Ontbreekt er nog een belangrijke link? Stuur me dan een bericht via dit [ formulier ].


A

A12 - snelweg
Rijksweg A12 is de autosnelweg die Den Haag via Gouda, Utrecht en Arnhem met de grens met Duitsland verbindt. Hiervandaan loopt de weg verder als de Duitse Bundesautobahn 3 naar het Ruhrgebied. De A12 heeft een totale lengte van 137 km.

Wikipedia: https://www.wegenwiki.nl/A12_(Nederland) 
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Rijksweg_12 
Arnhem-Duitsland: https://www.gelderlander.nl/achterhoek/snelweg-a12-van-arnhem-naar-duitsland-kwam-er-op-bevel-van-reichskommissar-seyss-inquart~a172910f/ 

A30 - snelweg
Rijksweg 30 is een Nederlandse rijksweg en autosnelweg tussen Barneveld en Ede, met een lengte van 18 km. De weg vormt de verbinding tussen de noordelijke A1 bij Barneveld (afrit 15, Barneveld) en de zuidelijke A12 bij Ede (Knooppunt Maanderbroek).

Wikipedia: https://www.wegenwiki.nl/A30_(Nederland) en https://nl.wikipedia.org/wiki/Rijksweg_30 

Aardwarmte in Ede
Aardwarmte of geothermie is thermische energie, warmte, uit de Aarde. Er kan energie worden gewonnen door gebruik te maken van het temperatuurverschil tussen het aardoppervlak en diep in de aarde gelegen warmtereservoirs.

Website: https://www.aardwarmteinede.nl/ 
Wikipedia: (algemeen) https://nl.wikipedia.org/wiki/Aardwarmte 

Achtbaan
Tracé op het defensieterrein, waar geleerd werd met 3-tonners in en kolonne te rijden.

Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/defensie/9-de-achtbaan-achter-de-kazernes-aan-de-stationsweg.html 

Achterdoelen
Gedeelte van het centrum, gelegen achter de panden van de Grotestraat, tussen de Arnhemseweg en de Oude Kerk.

Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2011-04.pdf 

ACV-Groep - afvalverwerking
ACV is de naam voor de vertrouwde afvalinzamelaar in de gemeenten Ede, Renkum, Renswoude, Veenendaal en Wageningen. ACV is in 1999 ontstaan toen de activiteiten voor de gemeenten Ede en Wageningen samengevoegd zijn in één organisatie: Afvalcombinatie De Vallei.

Website: https://www.acv-groep.nl/ 

Advocaatfabriek
Meer dan veertig jaar geleden stond er in onze plaats een advocaatfabriek. Het was een kleinschalig bedrijf, en de productie heeft ook niet continu plaatsgevonden. Het bedrijfje was ooit begonnen aan de Zonneoordlaan.

Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2007-01.pdf 

Aeres AOC
Aeres VMBO Ede is een vmbo-groenschool met een christelijke identiteit. Het geeft onderwijs op het gebied van voedsel, natuur en leefomgeving vormt de basis voor een duurzame, leefbare en gezonde wereld voor mens en economie. Leerlingen kunnen zich op onze school in een veilige omgeving voorbereiden op hun toekomst. Daarbij gaat het allereerst om goed onderwijs, waarbij leerlingen medeverantwoordelijk zijn voor hun leerproces en omgeving.

Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Aeres 

Agrarisch grondgebruik
Kijk hier wat het recente grondgebruik was van agrarische grond rond Ede.

Boer&Bunder: https://boerenbunder.nl/report/52.02412,5.62737 

Airborne herdenkingen
Tijdens de Airborne Herdenking op de Ginkelse Heide in Ede worden de helden van Operatie Market Garden geëerd.

Stichting: https://www.airborne-herdenkingen.nl/ 
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1994-03.pdf 

Alberts, Henny 
Wethouder Hennie Alberts onderhandelt met de ENKA, Defensie en het ministerie van Verkeer en Waterstaat, over de aanleg van een tunnel onder de spoorlijn Arnhem-Utrecht. In 1979 gaat de kogel eindelijk door de kerk: de tunnel komt er! Op 23 oktober 1981 wordt de tunnel feestelijk geopend. Tot wethouder Alberts’ grote verrassing prijkte zijn naam op de tunnel.

Gemeentearchief: https://www.archieval.nl/detail.php?nav_id=3-1&positie=2&id=745313507 
Oud Bennekom (1962): https://www.oudbennekom.nl/tijdsbalk/ 

Al Mouahidin Moskee
De Al Mouahidin Moskee is een moskee aan de Peppelensteeg in de Gelderse plaats Ede. De moskee is ontworpen door Abdalhamid Opier van het architectenbureau Opaal Architecten. Het gebouw, dat eigendom is van de Stichting Marokkaanse Moslims Ede, werd in 2009 geopend.

Facebook: https://www.facebook.com/Moskee-Al-Mouahidin-Ede-101295094923875/ 
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Al_Mouahidin-moskee 

Alpha, bravo, Charlie, delta
Dit zijn de zegswijzen van de eerste vier letters uit het NAVO-alfabet. Tevens de namen van vier (nog te realiseren) houten kantoorgebouwen, achter de Frisokazerne op het World Food Center.

Website: https://worldfoodcenter.net/nieuwbouw-kantoorruimte-voor-foodbedrijven/ 

AOC Aeres aan de Zandlaan

Het Arthur Koolkwartier

Bijenstal Immeloo

Airbornelandingen 2018

Ambt Ede
Ambtsjonkers of amptsjonkers waren adellijke Gelderse bestuurders in het tijdvak tussen de middeleeuwen en de Franse Tijd.

Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1989-02-1.pdf 

Ambtsjonkers | bestuur rond 1576
Ambtsjonkers of amptsjonkers waren adellijke Gelderse bestuurders in het tijdvak tussen de middeleeuwen en de Franse Tijd.

Canon: https://mijngelderland.nl/inhoud/canons/ede/ambtsjonkers 
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/ambtsjonkers/ 
Wikipedia: (algemeen) https://nl.wikipedia.org/wiki/Ambtsjonker 
Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/70-de-werkzaamheden-van-de-ambtsjongers.html 

Ambtsketen
Een ambtsketen is een ketting, in het algemeen vervaardigd uit zilver, waarmee bepaalde hoge ambtsdragers zoals burgemeesters en rectores van een universiteit zich onderscheiden. De penning aan de keten is het teken van hun ambt, en zij wordt doorgaans alleen bij officiële plechtigheden gedragen.

Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/ambtsketen/ 
Wikipedia: (algemeen) https://nl.wikipedia.org/wiki/Ambtsketen 

Ansichtkaarten Ede
Een ansichtkaart (ook ansicht of prentbriefkaart) is een kaart met op de ene zijde een afbeelding. Aan de andere zijde kun je een adres schrijven en postzegel plakken.

Verzameling 1: https://www.oude-ansichtkaarten-nederland.nl/ansichtkaarten-index/steden-plaatsen-dorpen/amsterdam/ede-gld 
Beurs: https://ansichtkaartenbeurs.nl/kaarten/gelderland/ede 
Postcardsfrom: https://www.postcardsfrom.nl/index.php?page=3&p1=Veluwe&p2=1186&display=lijst 
Ansichtkaartenhuis: https://www.ansichtkaartenhuis.nl/alle-producten/nederland/gelderland/a-f/ede/ 
Oude ansichtkaarten: https://postvanvroeger.nl/oude-ansichtkaarten-ede/ 
JvanderW: https://www.jvanderw.nl/ede-ansichten/ 

Antoniusschool
Was een RK basisschool in Ede.

Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/09-onderwijs-en-wetenschappen/antoniusschool/ 
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2011-04.pdf 

Antonius van Padua Kerk | RK
De Sint-Antonius van Paduakerk is een rooms-katholiek kerkgebouw in de plaats Ede in de Nederlandse provincie Gelderland. De kerk, gebouwd in 1952 en 1953, is gewijd aan de heilige Antonius van Padua. Architect is Johannes Martinus van Hardeveld uit Amsterdam. Het is een gemeentelijk monument. De kerk bevindt zich aan de Stationsweg, iets ten noorden van het station Ede-Wageningen.

Geschiedenis: https://www.katholiekede.nl/attachments/article/318/Geschiedenis%20van%20de%20Antoniusparochie.pdf 
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2004-03.pdf 
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Antonius_van_Paduakerk_(Ede) 

ArcheoHotspots Ede
Project rond archeologie vanuit Cultura.

ArcheoHotspots Ede: https://archeohotspots.nl/archeohotspot-ede/ 
Agenda: https://www.cultura-ede.nl/erfgoed-agenda/digitaal-archeohotspot 

Archeologie | Ede
Archeologie als wetenschap bestaat in Nederland sinds 1818 toen bij Koninklijk Besluit mr. dr. C.J.C. Reuvens (1793-1835) werd aangesteld als buitengewoon hoogleraar in de archeologie aan de Rijksuniversiteit Leiden. Reuvens was daarnaast belast met de oprichting van een groot nationaal museum van oudheden, het huidige Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. De archeologie richt zich met name op de stoffelijke nalatenschap van samenlevingen in het verleden.

Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1995-04.pdf 
Romeinse nederzetting Veldhuizen: https://mijngelderland.nl/inhoud/verhalen/romeinse-nederzetting-veldhuizen 
Reader docenten groep 5-8: https://www.edetoenennu.nl/downloads/DEFlinks-Thema4-Archeo-docentenreader-BB.pdf 
Gemeente Ede: https://www.edetoenennu.nl/instelling_museum/vakgroep-archeologie/ 
Laat Romeinse bewoning Ede: https://mijngelderland.nl/inhoud/verhalen/laat-romeinse-bewoning-in-ede 
Achterdoelen: https://www.erfgoedede.nl/archeologie/105-archeologie-op-de-achterdoelen-in-ede.html 
Park Reehorst: https://www.raap.nl/portfolio-item/wonen-en-begraven-in-ede-park-reehorst/
Gelderlander: https://www.gelderlander.nl/ede/graven-naar-het-verleden-van-ede~a77d1c6f/ 
Ingang archief Ede: https://gemeentearchief.ede.nl/geschiedenis/archeologie 
Boekje archeologie: https://adoc.pub/gemeentelijke-archeologie-in-ede-hoorn-des-overvloeds.html 
Uitvindersbuurt: https://easy.dans.knaw.nl/ui/datasets/id/easy-dataset:65472 

Ansichtkaart 1980

Antonius van Padua Kerk

Archeologische opgraving Uitvindersbuurt

Archeologie | Eduard Zuurdeeg
Eduard Zuurdeeg is geboren in Utrecht, maar woont al vanaf 1950 in Ede. Dankzij een onderwijzer op de lagere school in Haarlem, die zo meeslepend over het volk van de hunebedden vertelde, raakte hij indertijd in oudheidkundig bodemonderzoek geïnteresseerd. Aanvankelijk moest alles in vrije uren naast zijn werk - hij was chemicus bij de AKZO in Arnhem - gebeuren, maar op een bepaald moment steekt hij er zo nodig hele dagen en weken in. Hij heeft in en om Ede (en ook elders) al tal van goed gedocumenteerde vondsten gedaan. 

Interview: https://issuu.com/nieuweveluwe/docs/nv1_2012_issuu/1?ff 
Tentoonstelling: https://erfgoedstem.nl/laatste-kans-slotweekend-tentoonstelling-100-000-uur-archeologie-ede/ 
Interview (film) De Gelderlander: https://www.gld.nl/nieuws/2041764/ede-bijzondere-vondsten-van-amateurarcheoloog 
Archeologie Online: https://archeologieonline.nl/artikelen/van-vondst-tot-vitrine-met-eduard-zuurdeeg 
Tentoonstelling Rijksmuseum van Oudheden: https://www.rmo.nl/tentoonstellingen/tentoonstellingen-archief/100-000-uur-archeologie-verzamelen-op-de-veluwe/ 
Interview via YouTube: https://youtu.be/FoIp9lvGF80 
Interview RefDagblad: https://www.rd.nl/artikel/506293-verzamelwoede-eduard-zuurdeeg-begon-na-vondst-romeinse-muntjes 
Trouw: https://www.trouw.nl/nieuws/de-spanning-van-het-graven~bc67da53/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F 
ErfgoedEde: https://www.erfgoedede.nl/archeologie/105-archeologie-op-de-achterdoelen-in-ede.html 
AtlasvanEde: https://www.atlasvanede.nl/thema-s/geschiedenis-van-ede/archeologie-rond-ede/eduard-zuurdeeg-archeoloog 

Archieval | archief
Vrij toegankelijke website van het Edese archief. Hier vind je oude documenten en foto's en kaarten.

In de achttiende eeuw trad de oudste ambtsjonker op als secretaris. Hij beheerde ook de archiefstukken. In 1724 paste het hele archief nog in een mand. In 1755 maakte timmerman Helmert van Baak voor fl. 22,- een kast, waarin het ambtsarchief kon worden geborgen. In het gemeentehuis dat in 1899 in gebruik werd genomen, kwam het archief op de zolder terecht. De archiefstukken waren grotendeels opgeslagen in kartonnen margarinedozen en het archief werd daarom wel de margarinewinkel genoemd.

In 1940 besloot het gemeentebestuur een nood-archiefdepot in te richten in een kelder van een winkel op de hoek van de Molenstraat en de Notaris Fischerstraat (Molenstraat 2). Daardoor werd het grootste deel van het archief behouden. Alleen het bevolkingsregister ging bij de brand van 1942 verloren. Maar de kelder was wel vochtig en toen "tijdens de winter 1944/45 de stroom uitviel bleven de gevolgen niet uit. De te hoge vochtigheidsgraad kon slechts worden bestreden door de stukken af en toe in het zonlicht te houden."

In 1949 werd een nieuw depot in gebruik genomen in "De Sterrenberg", het nieuwgebouwde gemeentehuis. Omdat