

Startpunt: Je loopt vanaf de centrale tunnel onder station Ede-Wageningen naar het oosten en vanaf daar een rondje rond het nieuwe station van Ede.
Toegankelijkheid: voor vrijwel iedereen toegankelijk, mits in het station de roltrap en/of lift functioneren. Er is wel een trap van 26 treden te nemen vanaf het Polar Bearsplein. Het Sijsseltviaduct is toegankelijk via een hellingbaan én met een trap.
Afstand: 3,1 km. Aantal stappen: 5400.
Wandeltijd: 55 min. Laatst bijgewerkt: juni 2025.
Scan de code: om de routebeschrijving in beeld te krijgen.
Wat zie je: we maken een wandeling door en rond het nieuwe station Ede-Wageningen uit 2024. We bekijken het Sijsseltviaduct uit 2023 en de Westtunnel, het Noordplein en het Zuidplein uit 2025. Je krijgt in een klein uurtje een beeld van het totaal veranderde stationsgebied en het omliggende ENKA- en WFC-gebied.

Start de route bij punt (1) en loop via de aangegeven aanwijzingen en lijn in de kaart. Bij elk nummer is informatie over die plek opgenomen. Een (X) toont een plek waar je horeca vindt.

Uitleg bij de kaart: (1a)= het nieuwe stationsgebouw uit 2024 | (1b)= nog te bouwen: parkeergarage | (1c)= nieuwbouw wooncomplex Hartogshof | (2)= fietsenstalling uit 2024 | (3)= spoorzone ENKA | (4)= ENKA-fabriekshal uit 1922 | (5)= in 2023 geopend: Sijsseltviaduct | (6)= Stingerbol | (7)= Frisokazerne uit 1906 | (8)= in 2025 geopend: nieuwe Noordplein, (9)= in 2025 geopend: Westtunnel, (10) in 2025 geopend: Zuidplein.


- Start van de tocht is het nieuwe station Ede-Wageningen. We gaan er vanuit dat je per trein aankomt en via trap of lift naar de tunnel gaat.
Kom je niet met de trein, dan kun je je fiets gratis stallen bij (2/ met ov-kaart) of buiten plaatsen bij (8). Een auto kun je gratis kwijt bij (8). Bij (1a) stoppen alle bussen. - Loop vanuit de tunnel zuidwaarts, in de richting van de bussen en taxi's. Kijk hier even rond en bekijk de bouwactiviteiten van (1b) en (1c). Zie ook hoe via groenaanplant het station een groene uitstraling krijgt en opgaat in de omgeving.
[1a] Het nieuwe stationsgebouw uit 2024
(1b)= Parkeergarage in aanbouw: 2026
(1c)= Nieuwbouw wooncomplex Hartogshof: 2025/6 - Neem vanaf het Polar Bearsplein de trap omhoog. Deze trap bevindt zich buiten het station, aan de noordwestzijde van het plein.
- Ben je boven, ga dan RA en loop zo onder de stationsoverkapping door. Zie waar de ingang is van de overdekte fietsenstalling.
(2)= Overdekte fietsenstalling uit 2024. - Houd het voetpad aan dat langs de spoorlijn loopt.
Let op: op 6 juni bleek het voetpad toch nog niet klaar te zijn. Je kunt voorlopig de parallelweg pakken (rood in de kaart).
(3)= Spoorzone ENKA: spoorkrekel - Loop door tot voorbij de woonappartementen (gebouwen H2 en H4) en ga daarna rechtsaf, in de richting van het gebouw met de tekst ENKA erop.
- Loop door de poort heen en kom zo in de vroegere ENKA-fabriek (= Sterkerij). Rechts zie je het oude EHBO-gebouw met onder de grond een atoomkelder. De huizen hier zijn tegen de vroegere fabrieksmuur aangebouwd.
(4)= ENKA-fabriekshal uit 1922 - Neem de eerste weg LA (= Twijnerij). Zie hier op de hoek de containers met foto's over en uitleg bij de vroegere fabriek.
- Ga RD onder de overkapping van het vroegere Kantinegebouw heen (= Twijnerij).
- Neem ter hoogte van de vroegere 'kleine' Schoorsteen, de weg LA (= Krimperij).
- Ga einde weg RA (= Krimperij).
- Ga na de muur van de oude fabriek LA (= Enkalaan). Je bent weer buiten het oude fabriekscomplex.
- Neem einde weg RD het voetpad richting het spoor. Zie hier nog weer een container met foto's over de vroegere fabriek.
- Ga einde voetpad RA en volg het voetpad naar het Sijsseltviaduct, over de spoorlijn Ede-Arnhem.
(5)= In 2023 geopend: Sijsseltviaduct - Ga einde voetpad LA en volg de oude militaire klinkerweg. Vanaf hier tot aan de noordoostkant van Ede lagen hier vroeger vijf kanzernecomplexen. Alle historische gebouwen staan hier nog.
(6)= Stingerbol van defensie, uit 1984 - Loop door tot langs de Frisokazerne en ga na het gebied RA en loop voor het gebouw langs.
(7a)= Frisokazerne uit 1906, nu Akoestikum - Houd op het exercitieterrein (parkeerterrein) L aan en loop zo voor de Mauritskazerne langs.
(7b)= Mauritskazerne uit 1906, nu onderdeel van World Food Center - Ga vlak voor de ingang van dit gebouw LA, het gravelpaadje in en loop door tot aan de Klinkenbergerweg.
- Steek hier over bij de voetgangersstoplichten en loop RD het Noordplein op (medio juni 2025 nog een bouwterrein).
- Loop LA in de richting van het gebouwtje met gele dakrand en ga vlak daarvoor RA en volg dit voetpad tot aan de fietsstraat.
(8)= In 2025 geopend: vernieuwde Noordplein - Ga hier LA en loop door de Westtunnel heen.
Kijk ook even naar L, voor je de tunnel in gaat, naar de juni 2025 door @erwt83 geschilderde treinen op het cafetaria-gebouw.
(9)= In juni 2025 geopend: Westtunnel - Neem na de tunnel direct LA de trap omhoog.
(10)= In juni 2025 geopend: vernieuwde Zuidplein. - Loop langs het spoor in de richting van het stationsgebouw.
- Neem R de trap naar het Polar Bearsplein, vlak voordat je bij het gebouw bent.
- Kijk nog eens rond op het plein, in de stationstunnel, op een perron en bekijk daar het prachtige houten dak en bezoek de hier aanwezige horeca, als je dat wilt.
- Einde van deze wandeling.
LA=linksaf, RA= rechtsaf, RD= rechtdoor, L=links, R=rechts.

Wil je je inlezen, lees dan in ieder geval:
- Ontwikkeling station Ede-Wageningen
- Ontwikkeling Noordplein | 2025
- Ontwikkeling fietsstraat Stationsweg | Noordplein
- Ontwikkeling Westtunnel | 2025
- Ontwikkeling Zuidplein | 2025
- Ontwikkeling ENKA Noordstrook
- Het ENKA-complex en nieuwe woonwijk
- Ontwikkeling Sijsseltviaduct
- Ontwikkeling World Food Center
- De Stingerbol
- De Friso- en Mauritskazerne

Het nieuwe station Ede-Wageningen opende februari 2024

Alle fietspaden en de Westtunel en ook het gehele Noordplein en Zuidplein, openden 6 juni 2025.

Nog niet alles in en rond het station is klaar. Zo ontbreekt nog de noordelijke uitgang van het station, zoals hier te zien in juni 2025.

Uitleg bij de nummers in de kaart:
- (1a)= Het nieuwe stationsgebouw uit 2024
Het nieuwe station Ede-Wageningen werd op 23 februari 2024 in gebruik genomen. De bouw begon eind 2021 en het station is ontworpen om te voldoen aan de toekomstige wensen en behoeften van reizigers. Het nieuwe station biedt moderne voorzieningen zoals een nieuw busstation, fietsenstallingen, betere loop- en fietsroutes, en meer parkeerplaatsen. Het station heeft een ruime reizigerstunnel met veel daglicht, waardoor de route gemakkelijk te vinden is. Er zijn (rol)trappen, liften, wachtruimtes, en toiletten beschikbaar. Aan de zuidzijde van het station bevindt zich een bewaakte fietsenstalling voor ongeveer 6.000 fietsen, terwijl aan de noordzijde een stalling voor ongeveer 1.800 fietsen is.
(1b)= Parkeergarage in aanbouw: 2026
De bouw van de nieuwe parkeergarage bij station Ede-Wageningen is begonnen in februari 2025. Deze parkeergarage komt naast het busplein op het Polar Bearsplein en biedt ruimte aan ruim 500 auto's. Het wordt een betaalde P+R-garage, wat betekent dat je je auto bewaakt kunt parkeren om vervolgens je reis met het openbaar vervoer te vervolgen. De parkeergarage bestaat uit vijf verdiepingen, waarvan één ondergronds. Op het dak komen ook parkeerplaatsen en er zijn plekken voor elektrisch laden. De gevel van de parkeergarage wordt halfopen aangelegd voor natuurlijke ventilatie. De verwachte opening is in de eerste helft van 2026. - (1c)= Nieuwbouw wooncomplex Hartogshof: 2025/6
Dit project omvat de bouw van 169 woningen en appartementen, georganiseerd in een carrévorm rondom een groene binnentuin. Het ontwerp is gemaakt door MIX architectuur in opdracht van ontwikkelaar AM. De bouw van 't Hartogshof begon in 2024 en de eerste appartementen worden naar verwachting in oktober 2025 opgeleverd. Het project is bedoeld om het 'dorpse' karakter van het ENKA-terrein te verbinden met het nieuwe stationsgebied van Ede. De woningen variëren in grootte van ongeveer 56 tot 104 vierkante meter en worden geleverd met complete keukens en badkamers. Daarnaast is er een verdiepte en afgesloten parkeergarage onder de binnentuin.
- (2)= Overdekte fietsenstalling uit 2024.
De nieuwe bewaakte fietsenstalling bij station Ede-Wageningen werd op 23 februari 2024 geopend. Deze moderne stalling biedt ruim 5.000 plekken voor gewone fietsen en e-bikes, en heeft ook ruimte voor grotere fietsen zoals bakfietsen en driewielers. Een handige toevoeging is de fietstag, waarmee je automatisch kunt in- en uitchecken zonder je OV-chipkaart te hoeven pakken. De eerste 24 uur stallen is gratis, en daarna kun je eenvoudig contactloos betalen. De fietsenmaker van Fiets & Service is ook meeverhuisd naar de nieuwe locatie, zodat je daar terecht kunt voor reparaties en onderhoud. - (3)= Spoorzone ENKA: spoorkrekel
Langs de spoorlijn is in 2025 de snelfietsroute van Edee naar Wolfheze aangelegd. In 2026 moet dit gebied verder zijn ingericht. Het voetpad doorkruist het leesfgebied van de spoorkrekel. Deze krekel (Eumodicogryllus bordigalensis) is een Zuid-Europese krekelsoort die steeds vaker op spoorterreinen in Noordwest-Europa wordt aangetroffen. Op 19 augustus 2024 werd deze krekel voor het eerst in Nederland ontdekt langs het spoor bij Ede-Wageningen door Jaap Bouwman. De naam "spoorkrekel" is toepasselijk, omdat deze soort zich vaak vestigt op warme, stenige plekken zoals spoorwegen. Dit past bij het patroon waarin Zuid-Europese insecten zich geleidelijk noordwaarts verspreiden, mogelijk door klimaatverandering en transport via treinen. Het pad is in 2025 zo aangelegd, dat de krekel hier kan blijven 'wonen'.
- (4)= ENKA-fabriekshal uit 1922
De ENKA-fabriek in Ede werd opgericht in 1922 als onderdeel van de Nederlandse Kunstzijdefabriek (ENKA), die in 1911 door Jacques Coenraad Hartogs werd opgericht.e keuze voor Ede was strategisch vanwege de aanwezigheid van zuiver water en de ligging aan de spoorlijn Arnhem-Utrecht. fabriek groeide snel en was rond 1928 de grootste fabriek van Nederland, met ongeveer 5200 werknemers. In 1929 fuseerde ENKA met het Duitse bedrijf Vereinigte Glanzstoff Fabriken (VGF) en werd het onderdeel van de Algemene Kunstzijde Unie (AKU). Later werd dit bedrijf onderdeel van AkzoNobel. De ENKA-fabriek produceerde kunstvezels, zoals rayon en later nylon, die werden gebruikt in de textielindustrie. De ENKA-fabriek in Ede werd in 2002 gesloten. Je loopt door het hoofdgebouw, langs de oorspronkelijke muren, het EHBO-gebouw, het kantinegebouw en één van de twee schoorstenen.
- (5)= In 2023 geopend: Sijsseltviaduct
Het Sijsseltviaduct in Ede werd in 2023 geopend als onderdeel van de herontwikkeling van de infrastructuur rondom het station Ede-Wageningen. Dit viaduct vervangt een oude gelijkvloerse spoorwegovergang en verbindt het ENKA-terrein met de Sijsselt. Het viaduct is ontworpen om de veiligheid en doorstroming van het verkeer te verbeteren, en biedt een snelle fietsroute naar het centrum van Ede. Het viaduct is voorzien van fietspaden en voetpaden, en er zijn ook trappen aangelegd om voetgangers toegang te geven tot het Bospad en andere wandelroutes. De bouw van het viaduct begon in 2020 en werd afgerond in 2023.
- (6)= Stingerbol van defensie, uit 1984
De Stingerbol is ook bekend als de Stingerdôme en werd gebouwd aan het einde van de Koude Oorlog, in 1993. Het markante bolvormige gebouw diende als simulatie oefencentrum voor de luchtdoelartillerie, waar militairen konden oefenen met het richten en afvuren van de Stinger-raket. Binnenin de bol werd een 360 graden projectiescherm gebruikt om een realistische trainingsomgeving te creëren. Na het einde van de Koude Oorlog verloor de Stingerbol zijn militaire functie en werd het in 2008 buiten gebruik gesteld. Sindsdien heeft het gebouw verschillende functies gehad, waaronder opslagruimte en een atelier voor kunstenaar.
- (7a)= Frisokazerne uit 1906, nu Akoestikum
De Johan Willem Frisokazerne, gebouwd tussen 1904 en 1906, is een voormalige infanteriekazerne. Het gebouw is ontworpen in neorenaissance stijl en diende oorspronkelijk als onderkomen voor het 11e Regiment Infanterie. In 1934 kreeg de kazerne de naam Johan Willem Frisokazerne, vernoemd naar stadhouder en generaal Johan Willem Friso van Nassau-Dietz. Sinds 2014 is in de voormalige kazerne Akoesticum gevestigd, een landelijk oefencentrum voor de podiumkunsten. Op het exercitieterrein oefenden militairen in marcheren en opstellen.
- (7b)= Mauritskazerne uit 1906, nu onderdeel van World Food Center
De Mauritskazerne in Ede is een historisch gebouw dat oorspronkelijk werd gebouwd tussen 1904 en 1906 als een infanteriekazerne. Het is een rijksmonument en heeft een neorenaissance bouwstijl.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de kazerne gebruikt door de Duitse bezetter en omgedoopt tot Kommodore Bonte Kaserne. Na de oorlog werd het tijdelijk onderkomen voor Canadese bevrijders en later een opleidingscentrum voor gewondenverzorgers. In 2011 werd de kazerne overgedragen aan de gemeente Ede. Tegenwoordig is de Mauritskazerne een foodontmoetingsplek in het hart van de FoodValley. Het gebouw is volledig verduurzaamd en biedt ruimte voor vergaderingen, evenementen en proeverijen. De locatie heeft een tasting kitchen, een grote congresruimte en een foodcourt waar je het verhaal achter voedselproductie kunt ontdekken. -
(8)= In 2025 geopend: vernieuwde Noordplein
Het Polar Bearsplein in Ede is vernoemd naar de Engelse Polar Bear Division, die de Canadezen hielp bij de bevrijding van Ede in de Tweede Wereldoorlog. Het plein ligt bij het nieuwe intercitystation Ede-Wageningen en vormt een belangrijke schakel tussen de Enka-wijk en het Kazerneterrein. Het plein is ook een eerbetoon aan de Edese zwem- en waterpolovereniging Polar Bears, die vernoemd is naar dezelfde militaire eenheid. Daarnaast wordt er een nieuwe parkeergarage gebouwd bij het station, die straks ruimte biedt aan ruim 500 auto's en plekken voor elektrisch laden. - (9)= In juni 2025 geopend: Westtunnel
De Westtunnel in Ede is een nieuwe fiets- en voetgangerstunnel die is aangelegd als onderdeel van de herontwikkeling van het station Ede-Wageningen. Deze tunnel verbindt de Stationsweg met de Oude Bennekomsweg en maakt deel uit van het Pico Bellopad. De bouw van de Westtunnel begon in februari 2024 en was juni 2025 voltooid. Het Noordplein en Zuidplein bij het station worden ook opnieuw ingericht, met onder andere een onbewaakte fietsenstalling voor ongeveer 1.800 fietsen.
- (10)= In juni 2025 geopend: vernieuwde Zuidplein.
Het Zuidplein in Ede is in 2025 volledig vernieuwd als onderdeel van de herontwikkeling van het station Ede-Wageningen. Het plein is opnieuw ingericht met nieuwe fiets- en voetpaden, groenvoorzieningen en een onbewaakte fietsenstalling. Daarnaast is er een nieuwe fiets- en voetgangerstunnel aangelegd, de Westtunnel, die het Zuidplein verbindt met de Stationsweg en de Oude Bennekomsweg. Langs het plein loopt de snelfietsroute Arnhem-Veenendaal.

Diashow met ruim 40 foto's langs de door mij in juni 2025 gelopen route. YouTube-adres:


Er is horeca te vinden in de stationstunnel, binnen de historische ENKA-gebouwen, op het Noordplein (cafetaria) en aan de Parkweg (café's).


