G - H - I | Encyclopedie van Ede
Ontbreekt er nog een belangrijke link? Stuur me dan een bericht via dit [ formulier ].
G
Garnizoenstad, vanaf 1904
Garnizoen (van Oudfrans garnison) is een militaire term voor een ongedefinieerd aantal soldaten dat op een specifieke plaats is gestationeerd, oorspronkelijk om die plaats te bewaken, maar tegenwoordig ook vaak met die plaats als thuisbasis. Een garnizoensstad is een stad van militair belang, waar een of meer legerafdelingen gevestigd is of zijn. Soms zijn er in een garnizoensstad arsenalen, kazernes en vestingwerken of kampen en oefenterreinen.
Canon: https://mijngelderland.nl/inhoud/canons/ede/garnizoensstad-ede
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/03-justitie-defensie-openbare-orde-en-veiligheid/garnizoen-het/
Wikipedia: (algemeen) https://nl.wikipedia.org/wiki/Garnizoen
Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/163-militairen-in-ede-een-verhaal-uit-de-begintijd-van-het-garnizoen.html en https://www.erfgoedede.nl/defensie/113-de-ontwikkeling-van-ede-als-garnizoensplaats.html
Gasfabriek
In een gasfabriek wordt door middel van droge destillatie van steenkool (verhitting zonder toetreden van zuurstof) lichtgas of cokesovengas en cokes verkregen. Lichtgasfabrieken hebben gasbereiding als hoofddoel. Door de ontdekking en toepassing van grote aardgasvelden waren gasfabrieken tegen het einde van de twintigste eeuw overbodig geworden.
Wikipedia: (Ede) https://nl.wikipedia.org/wiki/Gasfabriek_(Ede)
Wikipedia: (algemeen) https://nl.wikipedia.org/wiki/Gasfabriek
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2011-04.pdf en https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2011-01.pdf
Kleine gasfabrieken: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1998-03.pdf
Gaslantaarn
De Gaslantaarn in de Gelderse plaats Ede is een geschenk van de Edese bevolking ter gelegenheid van het vijfentwintigjarig ambtsjubileum van toenmalig koningin Wilhelmina in 1923. De lantaarnpaal is vervaardigd uit smeedijzer door de Edese Machinefabriek en IJzergieterij Henneman en staat op een bakstenen sokkel. Bovenin bevindt zich een ring waarin de volgende tekst is aangebracht: WILHELMINA 9 SEPT. 1898-1923. De lantaarn is gemaakt in de stijl van de Amsterdamse School en werd geplaatst op de hoek van het Maandereind en de Nieuwe Stationsstraat.
Gazenbeek, Jac.
Regionaal bekende schrijver van boeken over de Veluwe.
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1978-01.pdf
Geel, Gerard en Hans
Vader en zoon Geel, beiden gevochten in de meidagen van 1940.
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/03-justitie-defensie-openbare-orde-en-veiligheid/gerard-en-hans-geel/
Geels - warenhuis
Decennia lang, een bekend warenhuis aan de Molenstraat. Het pand is in 2021 afgebroken.
Gelders Archief (zoeken in bronnen)
Online archief over de geschiedenis van Gelderland.
Online archief: https://www.geldersarchief.nl/
Gelderse Vallei
De Gelderse Vallei is een streek gelegen in Midden-Nederland. Het gebied ligt ruwweg tussen de Utrechtse Heuvelrug in het westen, een stukje Nederrijn in het zuiden, de Veluwe in het oosten en de Randmeren in het noorden. De Gelderse Vallei ligt voor twee derde in de provincie Gelderland, voor een derde in de provincie Utrecht en een heel klein stukje Noord-Holland in de gemeente Blaricum.
Zandloper: 2021-3
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2005-01.pdf
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1996-04.pdf
Dijkdoorbraak 1855: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2013-01.pdf en https://edepot.wur.nl/146822
Kastelen: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2007-02.pdf
Veenontginning: https://www.rug.nl/research/kenniscentrumlandschap/mscripties/masterscriptie_jeroen_grift_april_2015.pdf
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Gelderse_Vallei
Dijkverzwaring: https://www.commissiemer.nl/docs/mer/p24/p2441/2441-002sn.pdf en https://www.grebbedijk.com/kennisbank/Archeologisch_bureauonderzoek_2017.pdf en https://www.grebbedijk.com/
Atlas van Ede: https://www.atlasvanede.nl/toen-en-nu/hoe-zat-dat/overstroming-gelderse-vallei-in-1855 en https://www.atlasvanede.nl/toen-en-nu/natuurgebieden/grasland-binnenlandse-hooivelden
Gelderse Vallei, Ziekenhuis
Ziekenhuis Gelderse Vallei (ZGV) is een van oorsprong christelijk, algemeen ziekenhuis in Ede. Het heeft meer dan 400 bedden en circa 2600 medewerkers. In 2007, 2011 en 2015 is het ziekenhuis geaccrediteerd door het NIAZ (Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg).
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/08-gezondheidszorg/ziekenhuis-de-gelderse-vallei/
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ziekenhuis_Gelderse_Vallei
Gelria, Wasserij (1906-1987)
Opgericht in mei 1906 door de broer Tulp. Mede door de komst van het leger zou er voldoende was geleverd worden. Het terrein tussen de Schaapsweg en de Ganzeweide werd gebruikt voor de opvang van het afvalwater, wat later ook gebruikt werd als kanovijver. In 1928 werd het verkocht door de gebroeders Tulp aan de directeur Schokker, waarna Gelria werd gemoderniseerd.
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/11-economisch-leven/wasserij-gelria/
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2000-04.pdf
Ede-West: https://ede-west.nl/node/463
GeschiedenisvanEde: https://www.geschiedenisvanede.nl/node/463
Gemeentebelangen Ede
Lokale politieke partij.
Website: https://www.gemeentebelangen-ede.nl/
Facebook: https://www.facebook.com/GemeenteBelangenEde/
Twitter: https://twitter.com/gb_ede v
Gemeente Ede
Ede is een gemeente in de Nederlandse provincie Gelderland, te vinden op de westflank van de Veluwe en de zuidelijke Gelderse Vallei. De gemeente Ede beslaat zo'n 32.000 hectare. Binnen dit grondgebied liggen behalve de hoofdplaats Ede de woonkernen Bennekom, Deelen, Ederveen, Harskamp, Hoenderloo (deels), De Klomp, Lunteren, Otterlo en Wekerom alsmede enkele buurtschappen. De gemeente Ede is de 24e gemeente (van de 355) qua grootte (begin 2022). Ede is de 48e stad van Nederland (van de circa 6300), qua grootte (begin 2022).
Algemeen: https://www.ede.nl/
Over de gemeente: https://www.ede.nl/in-de-gemeente-ede
Ingang Gemeenteraad: https://ede.raadsinformatie.nl/dashboard
Leden van de Raad: https://ede.raadsinformatie.nl/leden
Raadsvergaderingen: https://ede.raadsinformatie.nl/live
Agenda vergaderingen: https://ede.raadsinformatie.nl/
200 jaar Ede: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2019-03.pdf
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ede_(gemeente)
Lijst van grootste gemeentes: https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_grootste_gemeenten_in_Nederland
Lijst van grootste steden: https://nl.zhujiworld.com/nl/largest-cities/
Gemeentearchief
Historisch archief van de gemeente Ede.
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/
Geschiedenis van: https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/gemeentearchief/
Instituut: https://www.edetoenennu.nl/instelling_museum/gemeentearchief/
Gemeenteatlas van 1868
Naar de atlas: https://www.atlas1868.nl/
Gemeentehuizen
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/gemeentehuizen/
Brand 1942: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2013-04.pdf en https://www.erfgoedede.nl/kijlstra-verhalen/224-de-brand-in-het-edese-gemeentehuis.html
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2007-03.pdf
Opening 1977: https://indebuurt.nl/ede/toen-in/4-x-fotos-van-beatrix-toen-ze-in-1977-het-nieuwe-gemeentehuis-opende~60877/
Architectuur: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/09/29/39233487-a4058939
Gemeentevlag
Een stadsvlag of gemeentevlag is een symbool voor een stad of gemeente. In de middeleeuwen mocht een stad na het verlenen van het stadsrecht een stadswapen invoeren. In de loop der tijd zijn er steeds meer stadsvlaggen vastgelegd en tegenwoordig hebben de meeste Belgische en Nederlandse steden en gemeenten een stads- of gemeentevlag.
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/gemeentevlag/
Wikipedia: (algemeen) https://nl.wikipedia.org/wiki/Stadsvlag
Gemeentewapen
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/gemeentewapen/
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2017-01.pdf
Gemeentewerken | A. Weener
Toenmalig directeur van de dienst Gemeentewerken.
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2019-01.pdf
Gemeentezegel
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/01-openbaar-bestuur/gemeentezegel/
Geografisch wandelen
Uitgebreide website met wandelingen rond Ede, steeds voorzien van uitgebreide aardrijkskundige en historische informatie.
Website: https://www.geografischwandelen.nl/
Germanen, tijd van de
Met de Germanen wordt een verzameling volkeren en stammen aangeduid die rond het begin van onze jaartelling een Germaanse taal spraken. Het is dus primair een linguïstisch begrip. Een Germaan was een spreker van een Germaanse taal. De Germaanse talen behoren tot de Indo-Europese taalfamilie. Destijds woonden Germanen in Scandinavië en op de Noord-Europese Laagvlakte.
MijnGelderland: https://mijngelderland.nl/inhoud/canons/ede/germanen-aan-de-limes
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Germanen
Geschiedenis van ede - in vogelvlucht
Indebuurt: https://indebuurt.nl/ede/toen-in/de-geschiedenis-van-ede-in-vogelvlucht~105993/
Ginkel, De - bewoningsgeschiedenis
De Ginkel is een heidegebied met een landbouwenclave omringd door bossen op de Veluwe in de Gelderse gemeente Ede.
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2009-03.pdf
Tolhuisje: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2001-03.pdf
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/De_Ginkel
Ginkelse Heide
De Ginkelse Heide is een heidegebied bij Ede dat wordt afgewisseld met bos. Het heidegebied wordt van de Eder Heide gescheiden door de Verlengde Arnhemseweg (N224). De Ginkelse Heide is een natuurreservaat in Ede dat bekend staat om zijn uitgestrekte heidevlaktes en bos. Het is een populaire plek om te wandelen, fietsen of mountainbiken. Er zijn verschillende fietstochten en wandelroutes uitgezet, waaronder de Airborne wandeling die langs het Airborne Monument en vele oorlogsverhalen van Operatie Market Garden voert. De Ginkelse Heide was een belangrijke locatie in de Tweede Wereldoorlog. Op 17 september 1944 landden hier zo'n 2.200 geallieerde parachutisten als onderdeel van Operatie Market Garden, een poging om de bruggen bij Arnhem te veroveren en de oorlog te beëindigen. Rondom de Ginkelse Heide ontstonden overal gevechten met Duitse troepen die zich hardnekkig verzetten. De heidevelden van de Zuid- en Noord-Ginkel (de Eder heide) waren tot het begin van de 20e eeuw bezit van de geërfden van de regio.
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ginkelse_Heide
Glider Museum
Een WO II-museum in Wolfheze.
Website: https://glidermuseum.nl/
Goede Herderkerk
Oorspronkelijk een RK-kerk aan de Ganzeweide.
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Goede_Herderkerk_(Ede)
Godsdienst, opkomst van
MijnGelderland: https://mijngelderland.nl/inhoud/canons/ede/godsdienst-in-ede
Gouden Handen, Tentoonstelling
Vond plaats in Ede in het jaar 1949.
Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/33-gouden-handen-in-ede.html
Goudsberg
De Goudsberg is een heuvel ten noordoosten van Lunteren in de Nederlandse provincie Gelderland. De heuvel vormt een onderdeel van het noordelijkste punt van de Veluwse stuwwal Meulunteren-Wageningen met een hoogte van zo'n vijftig meter boven NAP.
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/10-cultuur-sport-recreatie-en-evenementen/goudsberg/
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Goudsberg_(Lunteren)
Grebbelinie
De Grebbelinie was een voorverdediging van de Hollandse Waterlinie, een Nederlandse verdedigingslinie, gebaseerd op inundatie. Deze linie liep door de Gelderse Vallei vanaf de Nederrijn bij de Grebbeberg te Rhenen langs het Valleikanaal en de Eem tot aan de Zuiderzee, later het IJsselmeer.
Geopark: https://www.geopark-heuvelrug.nl/geo-locaties/linies-en-limes/het-grebbeliniegebied/
Website: https://www.grebbelinie.nl/
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Grebbelinie
Grift, demping van de
De Bisschop Davidsgrift (ook wel Grift of Grebbe) is een historisch kanaal in de Gelderse Vallei in de Nederlandse provincie Utrecht. De Grift is gegraven in 1473-1481 onder leiding van Bisschop David van Bourgondië. Doel was de ontginning (turfwinning) van de veengebieden ten noorden van Rhenen, de zogeheten Rhenense of Stichtse venen.
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-1998-02.pdf
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Bisschop_Davidsgrift
GroenLinks Ede
Lokale afdeling van deze landelijke partij.
Website: https://ede.groenlinks.nl/home
Facebook: https://www.facebook.com/GroenLinksEde/
Twitter: https://twitter.com/edegroenlinks
Groenstructuurkaart
Op basis van de groenstructuurkaart wordt het integrale beleid geformuleerd voor de verschillende thema’s: kwaliteit en identiteit, klimaat en water, ecologie en biodiversiteit en de gezonde leefomgeving.
Grondsoort
Bekijk per agrarisch stuk grond wat hier het grondgebruik en het gebruik is.
Boer&Bunder: https://boerenbunder.nl/report/52.04430,5.67604
Grondwaterverontreiniging ENKA
SME-Ede: https://sme-ede.nl/site/grondwaterverontreiniging-enka-ede/
De Gelderlander: https://www.gelderlander.nl/ede/gifcocktail-in-grondwater-ede-zuid-opruimen-gaat-nog-honderd-jaar-duren~a8d64adb/
H
Hackett, John - Generaal
John Winthrop Hackett werd geboren op 5 november 1910 in het Australische Perth. In september 1944 landde de generaal als commandant van de Britse 4e Parachutistenbrigade op de Ginkelse Heide bij Ede. Tijdens de slag om Arnhem raakt Hackett zwaargewond. Na een operatie in het Arnhemse Sint Elizabeth Gasthuis, ontsnapt hij met hulp van de verzetsstrijders Piet van Arnhem en Blue Johnny naar Ede. Daar duikt hij onder in het huis van de gezusters De Nooij, aan de Torenstraat 5 (vlakbij de markt). Eind januari 1945 verlaat de dan weer opgeknapte Hackett Ede per fiets. Via een vaker gebruikte ontsnappingsroute wordt hij naar de Biesbosch gebracht, aan de sinds midden 1944 geallieerde zijde van de Merwede. De Britse generaal wordt later benoemd tot ereburger van Ede en overlijdt in 1997. In 2023 is het deel van Parklaan, dat loopt vanaf de N224 tot aan het WFC, naar hem vernoemd: Generaal Hackettlaan.
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/John_Hackett_(militair)
H.A.F. Hollandse Apparatenfabriek
Bedrijf aan de Frankeneng.
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/11-economisch-leven/haf-hollandse-apparatenfabriek/
Ham, Notaris Johannes van den
Johannes Hermannus Theodorus Wilhelmus (Johan) van den Ham (Barneveld, 8 juli 1822 – Lunteren, 15 januari 1912) was een notaris te Lunteren, die een belangrijke rol heeft gespeeld in de Luntersche Tuinbouw-Vereeniging en die Het Luntersche Buurtbosch gesticht heeft.
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/12-notariaat/ham-notaris-johannes-van-den/
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Johan_van_den_Ham
MijnGelderland: https://mijngelderland.nl/inhoud/verhalen/notaris-j-w-th-w-van-den-ham
Hamerpagt, George
Architect van het NIZO-gebouw op Landgoed Kernhem.
Harmonie, muziekvereniging De
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/10-cultuur-sport-recreatie-en-evenementen/harmonie-muziekvereniging-de/
Harsselo, Kasteel
Ooit een kasteel, genoemd in 1388 als bezit van Henrik van Brienen. Na afbraak in 1800 restte alleen nog de poort. Deze is tot boerderij verbouwd.
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/05-bouwen-en-wonen/harsselo-kasteel/
Zandloper: https://www.oudede.nl/wp-content/uploads/De-Zandloper-2007-02.pdf
KasteleninNederland: https://www.kasteleninnederland.nl/kasteeldetails.php?id=1314
Hartenberg
In 1960 kocht Stichting ’s Heeren Loo een terrein van 86 hectare in de Wekeromse bossen. Het was het gebied van de voormalige landgoederen Peppelenbosch en Westenrode. Hier wilde de stichting De Hartenberg starten: een Inrichting van de Vereniging tot Opvoeding en Verpleging van Geesteszwakke Kinderen. Op 20 mei 1967 opende Prinses Margriet de deuren van de nieuwe Hartenberg. De officiële naam van het complex is tegenwoordig ’s Heeren Loo Zuid-Veluwe.
Gemeentearchief (tijdelijk uit de lucht): https://gemeentearchief.ede.nl/kennisbank/08-gezondheidszorg/hartenberg/
Hartgers
Familie van fotografen.
Erfgoed Ede: https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/192-corn-hartgers-meubelmaker-sigarenhandel-en-fotograaf.html en https://www.erfgoedede.nl/nijenhuis-verhalen/110-cornelis-hartgers-sigarenhandelaar-fotograaf.html
Gelderlander: https://www.gelderlander.nl/overig/drie-generaties-foto-s-oud-ede-hangen-paar-maanden-in-cultura~a38bdb5c/
Oud Ede: https://www.oudede.nl/overdracht-fotos-andre-hartgers/