LuAS - Luchtafweerschool  |  verdwenen plekken

In de tweede helft van 1950 werd de Lucht Afweer School (LuAS) op de Maurits- en JWF-kazerne gevestigd. Tijdens de jaren ‘50 was de LuAS het grootste vredesonderdeel van de landmacht met 2500 instructeurs en leerlingen. In de loop der jaren verschoven de opleidingen naar de nieuwe wapensystemen die bij de landmacht instroomden, zoals de PRTL, de Stinger en het luchtdoelkanon 40L70G. Na de Koude Oorlog verloor de luchtdoelartillerie aan belang, er werd niet meer met kanonnen op vliegtuigen geschoten en de PRTL 's en luchtdoelkanonnen verdwenen bij de landmacht. (bron: jeoudekazernenu.nl) Het LuAS was gevestigd in de Mauritskazerne en in de jaren'50 werd hiervoor een schoolgebouw geplaatst, precies in de driehoek van de aanlooproute vanaf de ingang aan de Stationsweg. Later werd deze ingang afgesloten, door de aanleg van de Klinkenbergerweg. Beneden in het gebouw zat de officiers- en onderofficierskantine en op de bovenetage zat de foto-hobbyclub van dienstplichtige militairen. Het gebouw is rond 2014 afgebroken. In 2022 en 2023 werd het terrein van het gebouw gebruikt voor het opbouwen van betonelementen, voor de aanleg van een viaduct over de Klinkenbergerweg (2022) en een fietstunnel aan het einde van de Stationsweg (2023 | plaatsing in 2024). 


Het LuAS-opleidingsbouw is gebouwd, tussen het exercitieterrein (waar tot in de jaren '70 het kantinegebouw stond) en de Stationsweg. Bron luchtfoto: Gemeentearchief Ede/defensie. Bron aangepaste kaart: Platform Militaire Historie Ede. Op deze kaart is te zien dat de Klinkenbergerweg vanaf 1980 pal langs het LuAS-gebouw liep.


Op deze luchtfoto uit de jaren '50 is het LuAS-gebouw aangegeven met een (1). Verdere uitleg: bij (4) was de ingang aan de Stationsweg. Vanaf daar liep men rechtsaf naar de Frisokazerne (2) of linksaf naar de Mauritskazerne (3). Het kantinegebouw (7) is afgebrand in de jaren '70. Daarachter staat het nu nog aanwezige stookgebouw (8). Op de plek van (7) kwam later het exercitieterrein. (5) is station Ede-Wageningen en (6) Hotel De Witte Hinde.


Huidige situatie

In 2022 en 2023 werd de vroegere locatie van het LuAS-gebouw gebruikt voor het voor-ontwikkelen van brug- en tunneldelen. Voorbeelden zijn de verbreding van de Albertstunnel (eind 2022) en de fietstunnel bij de Stationsweg (2023-2024).  In 2024 ligt hier de fiets- en looproute naar de noordelijke uitgang van de nieuwe spoortunnel. Actuele foto's: (c) Allard Bijlsma.