Werkkamp 't Schut  |  verdwenen plekken

Dit werkkamp werd in januari 1942 door de Duitse bezetter (WO II) opgezet, zogenaamd in het kader van de werkverruiming voor joodse mannen tussen de 18 en 65 jaar. De kampen rond Ede werden gesticht, deels door al bestaande gebouwen aan te kopen en te verbouwen (zoals de Bruinhorst in Ederveen), deels door stichting van nieuwe kampen ('t Schut) aan de Schuttersteeg (nu Schutterweg). De kampen waren specifiek opgezet en bedoeld voor joodse werkloze mannen. De bezetter maakte het, door tal van maatregelen, voor joodse mensen steeds moeilijker om hun beroep te blijven uitoefenen. De werkkampen Bruinhorst en 't Schut boden onderdak aan joodse mannen die door de Heidemij werden ingezet om de Ruilverkaveling bij Veenendaal, met schep, kruiwagen en kiepkar, te realiseren. Hun loon was daarbij lager dan dat voor niet-joodse werkelozen. De ware bedoeling van de bezetter met de voor joodse mannen gebruikte werkkampen bleek, toen op 2 en 3 oktober 1942 ("Jom Kipoer", één van belangrijkste religieuze feestdagen in het Joodse geloof) alle mannen uit alle kampen in één keer naar Westerbork werden getransporteerd. Tegelijk werden ook de in hun woonplaats achtergebleven gezinsleden naar Westerbork gebracht. Vervolgens gingen zij bijna allemaal, zo’n 12.000 mensen in totaal, naar de vernietigingskampen in Oost-Europa, waar de meesten van hen binnen veertien dagen werden vermoord. Bron: ErfgoedEde. Alle recente foto's: (c) Allard Bijlsma.


Zo hebben de barakken er bijgelegen. Bron: erfgoedede.nl.

TOEN: Kamp 't Schut. Bron: Gemeentearchief Ede.

NU: 2023. Precies op de plek van het kamp 't Schut ligt nu de A30 en aan weerszijden daarvan bedrijventerreinen.

Het kamp werd in 1945 door de gemeente opgekocht, om er gezinnen in onder te brengen. Eerst werden er Molukkers in gehuisvest en later probleemgezinnen. Tussen 1959 en 1962 is het hele complex gesloopt. Niets herinnert hier nu meer aan.


Locatie in 1959 en in 2013 | Topotijdreis

Klik op de kaart om te springen naar Topotijdreis.nl. Je kunt de kaarten verschuiven en in- en uitzoomen.


Zicht langs de Schutterweg, gezien vanuit de Veenendaal-kant, richting de A30 en daarachter het bedrijventerrein Frankeneng.

Er is hier niets dat herinnert aan het werkkamp; ook geen informatiebord. Situatie: maart 2023.