23. Maurits- en Frisokazerne | Mooi Ede

Deze twee kazernes waren de eerste kazernes die in Ede (in 1906) werden geopend. Ze liggen pal bij het station Ede-Wageningen, wat toen een stuk buiten Ede was. De Frisokazerne (2) huisvest nu het muziekcentrum Akoestikum en over een tijdje ook een musem over het leven van Kröller-Muller. De Mauritskazerne (3) wordt verbouwd tot het World Food Experience Center, dat in 2023 moet openen. Daartussen ligt de exercitieplaats (6) met het stookgebouw. Bij (4) komt de toegang tot het in 2023 te openen nieuwe station Ede-Wageningen. De Stingerbol (1) is een opvallend overblijfsel van de koude-oorlog-defensie. Alle foto's: Allard Bijlsma. Basiskaart: openstreetmap.org.


Frisokazerne


Mauritskazerne

De Mauritskazerne werd net als de ernaast gelegen Johan Willem Frisokazerne gebouwd in 1904. In 1906 werd het de verblijfplaats van het 11e Regiment Infanterie dat (vanaf 1913 omgenummerd tot 22 RI). Tot 1934 werd de kazerne overigens Infanteriekazerne I genoemd en de JWF kazerne Infanteriekazerne II. In dat jaar kregen zij een nieuwe naam. De kazerne is genoemd naar prins Maurits van Oranje. Tijdens de mobilisaties voorafgaand aan de beide Wereldoorlogen kwamen uit het hele land militairen naar Ede. Voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog verrees achter de kazerne een enorm tentenkamp, omdat niet alle soldaten in de kazerne konden worden ondergebracht. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de kazerne gebruikt door de Duitse bezetter en werd de kazerne samen met de JWF-kazerne omgedoopt tot Kommodore Bonte Kaserne. Na de Tweede Wereldoorlog was het een tijdelijk onderkomen voor de Canadese bevrijder en hierna kwam in 1946 de opleiding tot gewondenverzorger, die uitgezonden zouden worden naar Nederlands-Indië, naar de Mauritskazerne. In de jaren 50 was de Lucht Afweer School (LuAS) in de JWF en de Mauritskazerne gevestigd. Later werd op de kazerne de zogenaamde Stingerbol gebouwd. Dit was een simulator om te oefenen met het Stingerraketsysteem. Daarnaast werd ook gebruikgemaakt van PRTL's en 40L70G-luchtdoelkanonnen. In 1983 werd de Mauritskazerne met vier andere kazernes samengevoegd tot het Kazernecomplex Ede-West, dat in 1994 de naam Prins Mauritskazerne kreeg. In 2006 verhuisde de luchtdoelartillerie naar De Peel. Bron: Wikipedia.

In dit gebouw opent in 2024 (misschien) het World Food Center Experience. Hiervoor wordt aan de binnenkant van het gebouw verbouwd. 

De kazerne is gebouwd in neorenaissance-stijl. Architect is waarschijnlijk kapitein eerstaanwezend ingenieur van Stolk. De kazerne is van het zogenaamde lineaire type met achtervleugels. Het is een rijksmonument. Op 1 januari 2011 heeft Defensie de kazernes overgedragen aan de gemeente Ede. Het terrein is opgenomen in het woningbouwproject "Veluwse Poort". Een aantal gebouwen van de kazerne is aangemerkt als rijksmonument. Het plan is dat deze gebouwen een prominente plaats krijgen in de nieuwe wijk, waarbij ze een herinnering vormen aan het militaire verleden van Ede. Bron: Wikipedia.


Exercitieterrein en stookgebouw

In de plannen van het World Food Center Experience, wordt het stookgebouw een lunchrestaurant.


Stingerbol

De Stingerbol wordt nu gebruikt voor culturele manifestaties en tentoonstellingen. Zie [ hier ] voor meer informatie.


Videobeelden Friso- en Mauritskazerne

Hieronder een selectie van filmpjes over de kazernes, zoals gevonden op YouTube. De Atlas van Ede heeft hiermee geen bemoeienis.

2013 | verbouwplannen Frisokazerne | Omroep Gelderland
YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=qLgcyg3naHg

2011 | open dag kazerneterreinen | Gemeente Ede

2010 | plannen gemeente met terrein
YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=X3pOVpEYYqM 

2023 | dakrenovatie Mauritskazerne | Ruben's Drone Photography
YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=wul7jEwjyWc 

2015 | dronebeelden rond Mauritskazerne
YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=oDaqp8nuFWo 

2014 | storyboard herbestemming Frisokazerne
YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=Tu_mk1JQKDg 

2012 | impressie animatie Akoestikum
YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=WaGzSFXBGLQ 

2015 | Opening Akoestikum in Frisokazerne
YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=8YjwOgjezEk 


Videobeelden exposities Stingerbol

2013 | democratiefabriek
YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=zo8dfmrhLlI 

2020 | vrijheid | XON
YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=vbPvsdBaRGw 

2023 | Kok&Kunstenaar
YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=o0iw5qR0h3w 

2013 | gedichten | XON
YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=86sRijmbmCE