82. Tijdlijntrap en Zandgroeve  |  rondom Ede

Vlak bij het middelpunt van Nederland bevindt zich de Goudsberg, een oude groeve voor zand en grind. Rondom zijn een tijdlijntrap en een uitkijktoren te vinden. In dit gebied zijn vele prachtige plekjes te vinden.  Alle foto's: (c) Allard Bijlsma.


Zandgroeve

In de ijstijd zijn enorme hoeveelheden zand en stenen aangevoerd door de gletsjers overal op de Veluwe. De Goudsberg (ook wel Lunterseberg genoemd) werd eeuwenlang gebruikt voor het afgraven van zand en grind. Zwaar handwerk voor de gravers en zwaar werk voor de trekpaarden om de hoogteverschillen, langs mulle wegen, te overbruggen. Na de oorlog is de zandwinning enorm toegenomen. Vele wegen en huizen zijn gerealiseerd met zand uit de grote zandgroeve. Daardoor is het aanzien van het landschap sterk veranderd. Het diepe dal dat tussen het hoogste punt van het gebied – de Piek – en de Lindeboomsberg ligt, was vroeger juist een top: de Hooge Berg. De grote zandgroeve is al enkele tientallen jaren niet meer in gebruik. Nog steeds zijn enkele kleine afgravingen zichtbaar. Nog vroeger werd er veel grind gewonnen door middel van pure handenarbeid. Met paard en wagen werd het kostbare grind afgevoerd naar verzamel depots. Met recht ‘het goud van de Goudsberg’. Bron: https://middelpuntvannederland.nl/ 


Tijdlijntrap

Het object bestaat uit een driedimensionale tijdlijn in de vorm van een trap van Corten staal. In een vloeiende lijn van bijna 100 meter wordt een hoogteverschil van 15 meter overwonnen. Langs die trap staan een aantal figuren die elk een bepaalde periode in de geschiedenis vertegenwoordigen. Als inleiding staat een object onder in de groeve dat refereert aan de vorming van het landschap gedurende de ijstijd 140.000 jaar geleden. Vervolgens staan naast de trap achtereenvolgens een sabeltandtijger (refererend aan het pleistoceen), een rendier (verwijzend naar het holoceen, de tijd van jagers en verzamelaars), een rund (als symbool van de eerste boeren in de late steentijd), een middeleeuwse ridder (de tijd van de adel en de dorpelingen) en een man met een kruiwagen (letterlijk bezig met grindwinning in de zandgroeve). Bron: https://middelpuntvannederland.nl/ 


Edes Erfgoed | de tijdlijntrap | XON 2021