wandeling door ede  |  het oude centrum

Startpunt: plein voor station Ede-Centrum.
Afstand
: 3,5 km. Aantal stappen: 6100.
Wandeltijd: 60 minuten. Laatst bijgewerkt: augustus 2023.
Scan de code: voor de routebeschrijving (= deze pagina).
Wat zie je: we maken een wandeling door Oud-Ede, waar met de nodige moeite iets van vroeger terug te vinden is. We speuren zo naar de sporen naar het oudste deel van het dorp Ede. Alle foto's: (c) Allard Bijlsma.

Een PDF-document kun je doorsturen naar iemand anders en ook afdrukken op papier. 

Start de route bij punt (1) en loop via de aangegeven aanwijzingen en lijn in de kaart. Volg de pijl. Bij elk nummer is informatie over die plek opgenomen. Een (X) toont een plek waar je horeca vindt. 

(1)=  winkelhart Ede | (2)= Hof van Gelderland | (3)= Driehoek en Bergstraat | (4)= akkers en landhuizen | (5)= verdwenen Ede | (6)= beeld van oud Ede| (7)= hotel en Noorderkerk | (8)= het hart van Oud-Ede | (9)= de wandelende markt | (10)= de Telefoonweg.

(c) Basiskaart: openstreetmap.org. 

  1. Start van de tocht is op het plein voor station Ede-Centrum.
         [1] Station Ede-Centrum
  2. Loop in de richting van de spoorwegovergang en ga daar RA (= Nieuwe Stationsstraat).
  3. LA (= Telefoonweg).
  4. Bij spoorlijn LA over het spoor en dan direct weer RA.
  5. Loop hier door en je  komt weer uit bij station Ede-Centrum.

LA=linksaf, RA= rechtsaf, RD= rechtdoor, L=links, R=rechts.

Uitleg bij de nummers in de kaart:

  • [1] Station Ede-Centrum en winkelhart
    Dit station kent nog het oorspronkelijke gebouw uit 1902. Ervoor ligt het horecagebied 'Museumplein', genoemd naar het museum dat tot 2015 in het stationsgebouw te vinden was.
  • [2] Hof van Gelderland
    Waar nu een winkelketen in zit, zat vroeger hotel De Hof van Gelderland. De oude bovengevel is nog in het pand te zien. Daar hoorde ook een garage bij en de overtuin van het hotel werd later de markt. Deze markt is inmiddels volgebouwd met winkels.
  • [3] Driehoek en Bergstraat
    Direct ronde Oude Kerk vind je een paar van de oudste straten van Ede. Helaas is van alle straten hier de loop veranderd. Alleen boerderij de Driehoek geeft nog een beeld van het type huizen dat hier veel stond. Vanaf hier lagen de akkers rondom het dorp.
  • [4] Akkers en landhuizen
    Oost-Ede was tot het eind van de jaren'50 bekend om zijn akkers. Langzaamaan zijn op deze akkers woonwijken gekomen. Alleeen de Trapakkers zijn als voorbeeld bewaard gebleven. Op de hellingen van de Veluwse stuwwaal verrezen ook landhuizen, waarvan Zonnberg en Sterreberg de benekdst zijn. Na het afbranden van het gemeentehuis in 1942, werden ze tijdelijk onderdeel van bestuur van de gemeente Ede. 
  • [5] Verdwenen Ede
    Ben je in Ede niet bekend dan zegt dit je allemaal weinig: vrijwel alle straten in Noordoost-Ede, inclusief alle bebouwing daaraan is verdwenen: Hofstraat, Schoolstraat, Paasbergerweg, Bunschoterweg, Kreelseweg, Kleefseweg: geen huis staat er hier overeind. 
  • [6] Splintertjes Oud-Ede
    Het pand van graanhandel Roosenboom aan de Kampstraat is een voorbeelde van de tientallen verdwenen huizen in Ede-Centrum. Ede was een agarisch dorp, waar je op elke hoek een panmd vond met een bedrijf erin. Ede heeft weinig haarbest gedaan om van deze panden en een aantal mooie te behouden.
  • [7] Hotel Buitenzorg en Noorderkerk
    Buitenzorg begon in 1842 als buitenhuis met bijhorend koetshuis. De heer Waller is de eigenaar. In de eerste instantie is het een sober gebouw, bestaande uit twee paviljoens met een tussendeel met veranda. In de gevels zie je een koloniale stijl. Buitenzorg was ook de voormalige naam van Bogor op Jakarta, een stad die een tijdje als hoofdstad van Nederlands-Indië gold. Na 1860 werd het rechterdeel bijgebouwd en vanaf het einde van de negentiende eeuw volgen de overige vleugels. Tijdens de oorlog vorderen Duitsers het pand en na de oorlog trekken de Canadezen erin. Zij gebruiken het als tijdelijk ziekenhuis voor oorlogsslachtoffers. Later fungeerde het ook nog als opvangcentrum voor Indonesische gezinnen. Sinds 1988 zit hier het Grand Café Buitenzorg.
    De Noorderkerk is gebouwd in 1903. Tot 2010 was het gebouw eigendom van de Gereformeerde Kerk Ede (sinds 2004 PKN). Sindsdien is de kerk omgebouwd tot concertzaal, onder de naam Edesche Concertzaal. Op zondagmorgen houdt de Protestantse Wijkgemeente Noord er vieringen.
  • [8] Het hart van Oud-Ede
    Het bestuurlijke centrum van oud Ede lag tot de WO II rond de huidige Notaris Fischerstraat. Hier vind je het gemeentehuis, een notariskantoor, een spaarbank, een logement en de eerste markt. Alleen de panden van de spaarbank en de notaris zijn hier nog terug te vinden. Notaris Fischer was in 1924 één van de oprichters van de nog bestaande vereniging Oud-Ede. Een deel van het Notaris Fischerhuis (nr 27) dateert uit 1790.
  • [9] Een wandelende markt
    De huidige markt zit op deze plek nog maar enkele decennia. Voorheen lag hij noordelijker, maar dit gebied is inmiddels bebouwd voor winkels. Ook de bekende muziektent is hier verdwenen.  De huidige markt is in 2018 opnieuw ingericht.
  • [10] De Telefoonweg
    De vroegere Telefoonweg verbond Noord-Ede met het zuiden. Hierlangs liep ook de eerste telefoonverboinding, vanaf Hotel van Laar in maanen, naar hotel De Potshoorn aan de (nu) Notaris Fischerstraat. De huidige Telefoonweg is verlegd en loopt nu over de vroegere bedrijfsterreinen, direct rond het centrum.

Wil je je inlezen, lees dan in ieder geval:


Diashow met foto's langs de door mij in augustus 2023 voor het laatst gelopen route. 

Eigen opnames van augustus 2023 | (c) Allard Bijlsma. 


Gasfabriek

Nieuwbouw op Tulp-terrein

Nieuwbouw Kolkakkerbuurt