54. Loopgraven op de hei  |  Mooi Ede

Als je vanaf de Ede de Kreelseweg volgt en aankomt bij de Eder Heide, dan vind je direct rechts restanten van oefenloopgraven van vlak voor WO II en 50 meter naar links een uitgebreid loopgravennetwerk, uit de periode rond de WO I. Hier oefeneden militairen een soort strijd, zoals ze die afkeken van die tussen de Duitsers en de geallieerden, in onder meer België. Helaas zijn de loopgraven moeilijk te zien en de opbouw is slecht te doorgronden. Het zou mooi zijn als een paar stukjes zouden worden gerestaureerd, zodat men beter kan zien hoe het er hier heeft uitgezien. In de winter van 2021/2022 zijn er veel bomen gekapt in het loopgravengebied. Zie ook in de rubriek 'Hoe zat dat?' Alle foto's: (c) Allard Bijlsma.


Oefenloopgraven WO II

Oefenloopgraven WO I

In 1918 heeft de onbekende schrijver 'Neerlandicus', tijdens een wandeltocht van 8 dagen rond Ede, de loopgraven beschreven:

"Moge toch immer deze boschzoom beschermd blijven tegen arglistige aanvallen van houtspeculanten, moge de Traa steeds zijn pijnboomenglorie blijven behouden en op indrukwekkende wijze het Ederbosch omcirkelen, den scheidingsweg blijven vormen tusschen het welige groen van het inlandsche Veluwzoomwoud en het ruige bruin van de uitgestrekte heiden. De laatste mag hier en daar omwoeld worden door loopgraven en primitieve veldkeukens, het blanke zand mag op meer dan één plaats de aanwezigheid van model-batterijen verraden, dichterbij de kom van het dorp, mogen de exerceerende recruten de heide aan weerszijden van de Zijsseltsche laan ook bijna geheel hebben afgestoft, toch blijft die heide ten Oosten van de Traa tot aan het verre Mosselsche veld en de buurtschap de Ginkel in haar tegenwoordigen toestand als militair oefenterrein gehandhaafd. En de laatste jaren mogen ook al meer dan een perceel “rijp” hout in het Ederbosch hebben zien kappen, toch weet ik dit heerlijke bezit veilig in de handen van de familie Bentinck, die sedert jaren door een rationeel boschbouwbedrijf aesthetisch en economisch het Edesche palladium heeft verzorgd op een wijze die zeker ook de goedkeuring zal wegdragen van den deskundige."

Uitleg bij de kaart, op basis van een luchtfoto: (1)= Kreelseweg, (2)=Traa (grens tussen Edese Bos en Eder Heide), (3)= Hessenweg, (4)= gesimuleerd veld met inslagkraters. Met geel zijn de loopgraven aangegeven.